Vaktherapie

Vaktherapie is de overkoepelende naam voor de volgende therapievormen:

• beeldende therapie;
• dans- en bewegingstherapie;
• dramatherapie;
• muziektherapie;
• psychomotorische therapie;
• psychomotorische kindertherapie;
• speltherapie.

Niet alle kinderen en jongeren praten gemakkelijk over wat hen bezighoudt of wat er aan de hand is. Het werken met beeldend materiaal, bewegen, dansen, muziek maken, toneelspelen of spelen in de spelkamer kan dan uitkomst bieden. Het raakt direct aan gevoelens zonder dat er woorden nodig zijn.

Tijdens vaktherapie kan de cliënt oefenen met diverse handelingen en leren om op een andere of nieuwe manier te reageren op (complexe) situaties. Of emoties en andere, nieuwe kanten van zichzelf ontwikkelen. Vanuit de nieuwe ervaringen bij deze handelingen krijgt de cliënt meer inzicht in zichzelf. Maar ook in de ander en de wereld om zich heen.

Vaktherapie is een therapievorm waarbij doen, voelen en ervaren voorop staan. Dit is anders dan bij gesprekstherapie waarbij het gaat om denken, praten en verklaren. Er kan gezamenlijk gezocht worden naar nieuwe mogelijkheden van reageren in het dagelijks leven. Het ervaringsgerichte karakter van vaktherapie sluit aan bij de natuurlijke manier waarop kinderen en jongeren zich ontwikkelen.

Een beeldend therapeut zet alle mogelijke beeldende materialen zoals teken- en schildermaterialen en ruimtelijke materialen als klei, hout en textiel in. Door gerichte oefeningen en werkvormen leert het kind of de jongere het eigen gedrag te onderzoeken. En gevoelens en gedachten daarbij (symbolisch) vorm te geven. Het ervaringsgericht leren zorgt voor een bijvende groei in het gehele systeem van het kind en zijn handelen.

In de beeldende therapie wordt vaak een werkstuk gemaakt waar je afstand van kan nemen of waar je naar kunt terugkijken. Het biedt aanknopingspunten om te bespreken. Wat goed ging er bijvoorbeeld goed of hoe kan iets anders aangepakt worden? Ook biedt het de mogelijkheid om dat wat niet in woorden valt te beschrijven, in beeld uit te drukken. Voor de ervaring in beeld kunnen vervolgens woorden worden gezocht. Gedrag en gevoel worden hierdoor bespreekbaar. Dit geeft inzicht in de ontwikkelingskansen en geeft handvatten niet werkende patronen te doorbreken.

Dans- en bewegingstherapie is een ervaringsgerichte therapievorm, gericht op de behandeling en ondersteuning van emotionele, mentale en lichamelijke processen. Er wordt gewerkt met dynamische bewegingsvormen zoals improvisatie, synchronisatie, relaxatie, dans en spel.

De therapie gaat er van uit dat klachten terug te zien zijn in het lichaam en in de beweging van het kind. Gevoelens, gedrag en denkwijzen kunnen via dans en beweging worden verwerkt, uitgewerkt en onderzocht. Nieuwe ervaringen kunnen bijblijven en zo effect hebben in het dagelijks leven.

Binnen dramatherapie wordt methodisch gewerkt met elementen die hun oorsprong hebben in het toneel en theater. Zo wordt er gebruik gemaakt van onder andere rollenspel, improvisatie, teksttheater en psychodramatechnieken. Hierin kan het kind of de jongere oefenen en experimenteren met nieuw gedrag. Doel is om problemen op te heffen en te verminderen. Of wanneer het een blijvende beperking is, te accepteren en er mee leren omgaan.

Muziek kan diep raken en heeft het vermogen om bij herinneringen te komen. Hier wordt binnen muziektherapie gebruik van gemaakt. Er wordt gewerkt met muziek luisteren. Maar ook juist door zelf (samen) muziek te maken wordt contact (met zichzelf of anderen) verbeterd. Ook worden patronen in denken, voelen en handelen inzichtelijk gemaakt. En de ontwikkeling van identiteit ondersteund en gevormd. Verschillende werkvormen zijn mogelijk, zoals het maken van kunstwerken van muziekinstrumenten. Hiermee worden op spelenderwijs interactiepatronen en onderlinge relaties binnen een gezin bespreekbaar gemaakt.

Het doel van psychomotorische therapie (PMT) is het verminderen of wegnemen van klachten. Dit gebeurt door er op een lichamelijk actieve manier aan te werken. Klachten zoals somberheid, angst, prikkelbaarheid, onzekerheid tegenover anderen, spanningen of eetproblemen hebben ook een lichamelijke kant. Daarom richt een psychomotorisch therapeut zich met name op wat het lichaam aangeeft.

De cliënt leert probleemsituaties anders te benaderen en beperkingen te accepteren. Met behulp van PMT wordt de cliënt zich meer bewust van eigen gedachten en gevoelens. Of waar de cliënt juist goed in is.

Voorbeelden van PMT zijn running therapie en bokstherapie. Wandelen of hardlopen en boksen worden als bewegingsvorm bij psychische klachten ingezet.

Bij psychomotorische kindertherapie (PMKT) staat het zelf ervaren, voelen en al spelend leren voorop. In het spelen en sporten met elkaar komen thema's naar voren zoals omgaan met grenzen en voor jezelf opkomen. En het eigen lijf en de (on)mogelijkheden ervan leren kennen.

In de ontwikkeling van baby naar volwassene gaat wel eens wat mis. Daardoor valt de ontwikkeling stil. Of kan een persoon zelfs terugvallen in een eerder ontwikkelingsniveau. Psychomotorische kindertherapie geeft een mogelijkheid om nieuwe ervaringen op te doen en/of negatieve ervaringen te verwerken.

Speltherapie is een vorm van (psycho)therapie. Spel wordt als middel gebruikt om een kind te begrijpen en de ontwikkeling van kinderen weer op gang te brengen. Speltherapie is geschikt voor kinderen die problemen ervaren met:

• het uiten van gevoelens;
• het hebben van weinig zelfvertrouwen;
• overprikkeling;
• trauma en/of hechtingsproblematiek;
• contact met leeftijdsgenoten of volwassenen;
  
• gedragsproblemen.
  

Voor veel kinderen is het moeilijk om te praten over hun gevoelens of over problemen. Zij kunnen nog niet zo goed nadenken of praten over een situatie. Ingrijpende gebeurtenissen kunnen de ontwikkeling van kinderen in de weg staan als ze geen manier vinden om deze te verwerken. Spel geeft kinderen de gelegenheid om te ontspannen. Maar ook gedachten, gevoelens en wensen van zichzelf en anderen te ontdekken. Spel is de taal van het kind. De speltherapeut leert via het spel de belevingswereld van het kind begrijpen: zo kijkt dit kind naar déze situatie.

Heb je na het lezen van deze informatie nog vragen? Neem dan direct contact op met een familiezorglocatie bij jou in de buurt. Je vindt alle contactgegevens in ons locatieoverzicht.