Je browser is verouderd en geeft deze website niet correct weer. Download een moderne browser en ervaar het internet beter, sneller en veiliger!

Eén iHub

Altra, Horizon en De Opvoedpoli veranderen van naam. Vanaf nu heten we iHub onderwijs & familiezorg. Lees meer over wat dat betekent. 

Een dag op pad met... Jojanneke

Infant Mental Health

Het is dinsdagmiddag. Het Infant Mental Health (IMH) team uit Haarlem bespreekt de aanmelding van een driejarig meisje. De verwijzer noemt een scheiding, een moeizame geboorte en slaapproblemen, en vraagt om praktische opvoedondersteuning. Dat laatste biedt het IMH-team niet. Jojanneke: ‘Wij zijn gespecialiseerde tweedelijnsjeugdzorg. Onze gezinnen hebben, voordat ze bij ons komen, vaak al veel hulpverlening gehad.’ Gezinnen komen bij het IMH-team terecht wanneer het consultatiebureau, Centrum voor Jeugd en Gezin of het ziekenhuis zien dat er meer hulp nodig is. Jojanneke: ‘Wij zoomen in op de kwaliteit van de ouder-kind relatie. Deze relatie, dat is onze cliënt.’

Op huisbezoek

Jojanneke’s werkdag begon vandaag met een huisbezoek. Samen met ouders bekijkt ze een video-opname, gemaakt tijdens een spelmoment met hun zoon. Het echtpaar—midden dertig, met twee zoons—krijgt hulp van het IMH-team omdat het thuis niet goed gaat. Jojanneke: ‘Deze ouders krijgen moeilijk grip op het gedrag van hun oudste zoon. Hij luistert slecht en kan druk zijn. Er is een vermoeden van hoogbegaafdheid en ADHD’. Waar moeder tijdens de video glimlacht en knikt, gaat vader steeds meer achterover zitten. Na het bekijken van de video zegt hij: ‘Natuurlijk is dit mooi, maar ja, dit is natuurlijk niet hoe het écht is.’ Vader slaat zijn armen over elkaar. ‘In deze video zijn we samen ongestoord aan het spelen. Maar, als ik hem ophaal van de buitenschoolse opvang…Pff! Hij schreeuwt en roept, rent alle kanten op.’ Jojanneke knikt en vraagt: ‘Ik zie op de beelden hoe fijn jullie samen spelen. Hoe warm het contact is. Er is verbinding. Ga voor jezelf eens na: hoe maak ik weer contact met mijn zoon, ook als het lastig is?’ Met de afspraak dat ouders hier verder met elkaar over doorpraten verlaten we kort daarna de woning.

“Er is gelukkig steeds meer aandacht voor jonge kinderen”

Een quick-fix? Dat bestaat niet

Regulatieproblemen, zoals slaap, eet- en huilproblematiek, of, bij de wat oudere kinderen, agressie en hyperactiviteit, komen veel voor. Jojanneke: ‘Hard werken, weinig steun van de omgeving en streven naar een perfect plaatje; de druk op jonge ouders is hoog’. Jojanneke ziet veel verdriet en machteloosheid. Ouders zoeken wanhopig naar een quick-fix. ‘Wij kijken, in rust, samen met de ouders, naar hun kindje, zichzelf en de ouderkind-relatie. Gedrag zichtbaar maken en ouders daarbij ondersteunen, dat is de kern van IMH. Het vraagt voor ons als behandelaar dat we vertragen en verdragen in het contact met ouder en kind’. ‘Wij zitten op onze handen. Ook wanneer een kind boos wordt, een ouder geduld verliest of het speelgoed soms door de kamer vliegt. Díe interactie tussen ouder en kind, dat laten we gebeuren. Dat maakt patronen—gezond en ongezond—zichtbaar.’ De video-opnamen die het team maakt helpen hierbij. Jojanneke ziet ook het aantal IMH-teams toenemen. ‘Er is gelukkig steeds meer aandacht voor jonge kinderen en hun ouders.’

Gedrag zichtbaar maken en ouders daarbij ondersteunen, dat is de kern van IMH

Confronterende observaties

We sluiten de dag af met een Multidisciplinair Overleg (MDO) tussen Jojanneke en haar collega Sanne. Een jongetje van drie, in behandeling samen met zijn ouders, is door Sanne geobserveerd op de kinderopvang. Het jongetje is thuis agressief en opstandig. Er is een vermoeden van ADHD, maar Sanne heeft hier tijdens haar observatie niets van gezien. ‘Hij is een sociaal, vriendelijk en onopvallend jochie. Hij speelt gezellig met andere kinderen. Gaat helemaal op in zijn fantasiespel.’ Aan Jojanneke de taak deze observatie, die confronterend is, met ouders te bespreken. ‘Ik leg de nadruk op gezond gedrag. Ik zeg bijvoorbeeld: ‘Wat knap dat hij dit op de opvang allemaal kan.’ Tegelijkertijd weet ze dat deze observatie pijnlijk is voor ouders. ‘We maken ons zorgen over de interactie tussen dit jochie en zijn ouders. Er is een gedragsverandering nodig, die bij ouders begint.’ Ouders hebben behoefte aan begrip. ‘Dat het heftig is als het thuis zo moeizaam gaat. En dat dit onzichtbaar is voor de omgeving.’

Een ander voorbeeld, vertelt Jojanneke, was een echtpaar met een baby met forse slaapproblemen. ‘Het was overduidelijk dat het meisje niet goed kon ontspannen: ze sliep weinig, over-strekte en hield haar oogjes wijd open.’ Jojanneke hielp de ouders hun dochter weer te laten ontspannen en kalmeren. ‘Door tegen haar te praten en emoties te delen’. Ze gaven hun dochter weer duidelijkheid, vertrouwen en rust. ‘Als je dan op huisbezoek komt en je ziet twee ouders, zo opgelucht omdat ze allemaal weer slapen, dat vergeet je niet meer.’

De werkdag van Jojanneke zit erop. ‘Ik ga blij naar huis. Op de video’s vandaag zag ik fijne interactie tussen ouders en hun kinderen. Het contact was warm en samen. Als ouders en kind zó opgaan in hun spel dat ze mij vergeten, daar doe ik het voor.'

Wat is Infant Mental Health?

IMH staat voor Infant Mental Health, oftewel, de geestelijke gezondheid van jonge kinderen (0 tot 6). De gebruikte methodieken (zoals Video Interactie Begeleiding, Theraplay of speltherapie) werken vanuit het fundamenteel principe dat de geestelijke gezondheid van een kind onlosmakelijk verbonden is met het mentaal welzijn van ouders en dat de eerste 1000 levensdagen cruciaal zijn voor een gezonde en veilige ontwikkeling. Ontwikkelingsproblemen (zoals trauma, ziekte, slaapproblemen) - of problemen bij ouders (schulden, dakloosheid of een moeilijke zwangerschap) verstoren de ouder-kindrelatie en veroorzaken ontwikkelingsstoornissen.

Diagnostiek, behandeling en begeleiding door het IMH-team helpt de relatie herstellen waardoor de kwetsbaarheid bij kind en ouder afneemt. IMH-teams, bestaande uit psychologen, orthopedagogen en gezinscoaches, bieden gespecialiseerde tweedelijnszorg in samenwerking met jeugd- en gezinsteams, jeugdverpleegkundigen en maatschappelijk werk.

Bekijk voor meer informatie de aanbodpagina van IMH.

In de serie 'Een dag op pad met...' volgen we onze medewerkers tijdens een normale werkdag. Wat maken zij zoal mee? Wat drijft en motiveert hen? En hoe houden ze het vol als het even tegenzit of lastig is?